Trong bài vừa qua chúng ta tìm hiểu về chương đầu của sách Sô-phô-ni. Chương thứ hai, Sô-phô-ni đề cập đến một điều mà phần lớn các tiên tri khác không nói đến đó là dân ngoại sẽ bị Chúa phán xét vì đã bách hại người Do Thái. Theo Sô-phô-ni thì không những Đức Chúa Trời sửa phạt tuyển dân của Ngài mà Chúa cũng sẽ phán xét những kẻ đã bắt bớ họ.
Sô-phô-ni nêu đích danh những thành phố của người Phi-li-tin. Ông công bố rằng Chúa sẽ ân cần thăm viếng dân sự của Ngài và khôi phục họ trở lại tình trạng hưng thịnh, nhưng những thành phố của người Phi-li-tin sẽ bị sụp đổ và điêu tàn. Sô-phô-ni tuyên bố sự đoán phạt trên những thành phố nầy. Ông tuyên bố cơn đoán phạt trên Mô-áp và Am-môn. Sô-phô-ni cho biết những thành phố đó sẽ trở nên giống như Sô-đôm và Gô-mô-rơ. Ông nói đến sự phán xét trên Ê-thi-ô-pi và thành Ni-ni-ve. Sô-phô-ni nói rằng, Sô-phô-ni 2
13 Đoạn, Đức Giê-hô-va sẽ giang tay về phía bắc, sẽ hủy diệt A-si-ri, làm cho Ni-ni-ve hoang vu, thành ra một chỗ khô khan như đồng vắng.
14 Những bầy thú vật sẽ nằm ở giữa nó; hết thảy các loài thú khác, cả đến chim bò nông và con nhím cũng ở trên những đầu trụ nó. Tiếng chim kêu nghe nơi cửa sổ, sự hoang vu ở nơi ngạch cửa, và những mái gỗ bá hương đã bị dỡ đi.
15 Kìa, thành vui vẻ nầy đã ở yên không lo lắng và nói trong lòng mình rằng: Ta đây, ngoài ta không còn ai hết! Nó đã trở nên hoang vu, làm chỗ nằm cho loài thú vật là dường nào! Phàm kẻ đi qua sẽ khoa tay mà nhạo cười!
Các nhà khảo cổ và các sử gia cho biết lời tiên tri của Sô-phô-ni đã nghiệm đúng từng chi tiết, mặc dầu vào thời của Sô-phô-ni thì lời tiên tri nầy bị nhạo cười vì xem như không thể nào xảy ra được.
Sô-phô-ni tuyên bố cơn đoán phạt của Chúa đối với kẻ thù của dân Do Thái trong chương hai, nhưng đến chương 3 thì ông chuyển sang chính người Do Thái. Đây là đối tượng mà rất nhiều tiên tri đề cập đến. Sô-phô-ni nói rằng, Sô-phô-ni 3
1 Khốn thay cho thành bạn nghịch và ô uế, làm sự bạo ngược!
2 Nó không nghe lời; không chịu sửa dạy; không nhờ cậy Đức Giê-hô-va; không đến gần Đức Chúa Trời mình.
Tại điểm nầy Sô-phô-ni có một lập trường hoàn toàn giống như Mi-chê và A-mốt khi ông nhấn mạnh đến công bằng xã hội, đây là lời của Sô-phô-ni: Sô-phô-ni 3
3 Các quan trưởng ở giữa nó như sư tử gầm thét, các quan xét nó như muông sói ban đêm, không để dành chi lại đến sáng mai.
4 Các kẻ tiên tri nó đều là càn dỡ dối trá; các thầy tế lễ nó làm ô uế nơi thánh, và làm quanh quẹo luật pháp.
Sô-phô-ni cùng với Mi-chê, A-mốt và Ê-sai rao giảng rằng những người lãnh đạo về chính quyền và tôn giáo là do Đức Chúa Trời lập nên. Sô-phô-ni cùng với Mi-chê nhấn mạnh rằng mục đích của hệ thống chính quyền không phải là để bóc lột những người dân thường, không phải để làm giàu trên sức lao động của người dân. Họ nắm quyền không phải để vơ vét và thủ lợi. Nhưng chính quyền phải là của người dân, do dân và vì dân. Mi-chê đã không ngần ngại tuyên bố sứ điệp nầy với thành phần lãnh đạo và Sô-phô-ni cũng làm y như vậy.
Cơ cấu lãnh đạo mà Đức Chúa Trời thiết lập gồm có 3 thành phần khác nhau. Thứ nhất là những thầy tế lễ chuyên lo việc dạy dỗ dân chúng luật pháp của Đức Chúa Trời. Dĩ nhiên những luật lệ này được áp dụng trong cuộc sống hằng ngày của người dân. Thứ hai là các tiên tri, họ khuyến khích dân chúng làm theo những gì được các thầy tế lễ dạy dỗ. Thứ ba là những người lãnh đạo về mặt chính quyền, các quan trưởng có nhiệm vụ thi hành những luật lệ được dạy bởi thầy tế lễ và tiên tri. Khi một hệ thống lãnh đạo từ chính quyền cho đến tôn giáo bị thoái hóa thì nó thoái hóa từ những thầy tế lễ cho đến các tiên tri và các quan trưởng.
Thầy tế lễ bị thoái hóa khi họ không giảng dạy Lời Chúa và không làm gương sáng về những gì họ rao giảng. Dân chúng vì đó mà mất lòng tin tưởng và không còn khả năng định hướng thuộc linh, không biết đâu là đúng, đâu là sai, không biết phải sống như thế nào. Nếu tiên tri không khuyến khích mọi người tuân giữ Lời Chúa được dạy bởi các thầy tế lễ thì dân chúng sống buông lung. Khi những người lãnh đạo chính quyền nhận hối lộ và sống sa đọa thì dân chúng thất vọng.
Mi-chê cho biết giải pháp sau cùng của Đức Chúa Trời đối với một hệ thống chính quyền bất toàn khiếm khuyết đó là sẽ đến một lúc Chúa không còn giao quyền cho con người nữa. Điều nầy cũng được nhấn mạnh trong Đa-ni-ên 4. Chúa phán với Nê-bu-cát-nết-sa rằng ông sẽ trải qua một thời kỳ mất trí sống như thú vật cho đến khi vua nhận biết rằng Đấng rất cao cai trị trong các nước loài người và Ngài muốn ban cho ai tùy ý. Điều này cũng được Phao-lô đề cập đến trong Rô-ma 13, ông nói, “Mọi quyền hành đều được Đức Chúa Trời chỉ định.” Chúa thiết lập thẩm quyền trong thế giới con người. Các vị tiểu tiên tri nhấn mạnh rằng kế hoạch của Đức Chúa Trời là phân quyền cai trị cho con người. Nhưng một khi hệ thống lãnh đạo bị băng hoại thì Chúa tước quyền đó và tỏ cơn thạnh nộ của Ngài bằng cách lưu đày. Mi-chê cho biết, “Một ngày kia, Con của Đức Chúa Trời sẽ đến và cai trị với tư cách là Vua của các vua và Chúa của các Chúa.”
Khi một tiên tri đề cập về sự hiện đến của Chúa Giê-xu thì đôi khi họ nói về lần hiện đến thứ nhất, tức là biến cố giáng sinh, đôi khi họ nói về lần hiện đến thứ hai tức là biến cố Chúa tái lâm. Chúa hiện đến lần thứ nhất không phải để cai trị, nhưng theo các tiên tri thì khi Chúa hiện đến lần thứ hai, Ngài sẽ thiết lập quyền cai trị. Trong cuộc đàm đạo thâu đêm với giáo sư Do Thái giáo tên là Ni-cô-đem, Chúa Giê-xu đã khẳng định với ông rằng, “Ta là con độc sanh của Đức Chúa Trời, ta là giải pháp duy nhất của Đức Chúa Trời, ta là sự cứu rỗi duy nhất đến từ Đức Chúa Trời. Đó là lý do vì sao ta phải chịu chết trên thập tự giá.” Các tiên tri nói trước về quyền cai trị đó. Tuy nhiên nếu chúng ta hiểu được ý nghĩa sự giáng thế của Chúa Giê-xu được trình bày trong các sách tiên tri và sự tái lâm của Ngài được trình bày trong các sách Tân Ước thì chúng ta hiểu rằng một ngày kia Chúa sẽ tỏ ra rằng Ngài là con độc sanh của Đức Chúa Trời, Ngài là giải pháp duy nhất của Đức Chúa Trời và là sự cứu rỗi duy nhất đến từ Đức Chúa Trời, Ngài sẽ cai trị mọi dân tộc bằng thẩm quyền tuyệt đối. Nước của Ngài không hề chấm dứt. Ngài sẽ là Vua của các vua, Chúa của các Chúa. Nước của Đấng Christ sẽ là giải pháp sau cùng của Đức Chúa Trời đối với tình trạng thất bại của một hệ thống chính quyền do con người lãnh đạo. Điều nầy được mô tả trong những sách tiên tri của Cựu Ước và Tân Ước. Nó cũng là trọng tâm của sách Sô-phô-ni. Tuy nhiên sứ điệp căn bản của Sô-phô-ni là “Ngày của Đức Giê-hô-va” Ông đề cập đến bối cảnh của ngày đó. Sô-phô-ni không nói đến thảm họa cào cào hay nạn đói. Đôi khi ông nhắc đến sự lưu đày tại Ba-by-lôn, nhưng phần lớn Sô-phô-ni nói về “Ngày lớn và kinh khiếp của Đức Giê-hô-va”, đây là biến cố xảy ra vào thời kỳ cuối cùng, kết thúc dòng lịch sử nhân loại. Chúng ta cũng để ý về những gì xảy ra trong ngày đó. Sô-phô-ni cho biết Chúa sẽ quét sạch hay tiêu diệt loài người, muôn thú, chim trời, cá biển, mọi dân tộc trên thế giới nầy. Đó là ngày lớn và kinh khiếp của Đức Giê-hô-va, ngày mà Chúa tiêu diệt mọi người, mọi vật.
Sô-phô-ni cũng bày tỏ tính chất “Ngày của Đức Giê-hô-va.” Vị tiên tri không nói rằng Chúa sẽ dùng Ba-by-lôn hay A-si-ry như là công cụ để Ngài thi hành cơn phán xét, nhưng chính Chúa trực tiếp hành động trong ngày lớn và kinh khiếp đó. Khi đọc về những phân đoạn trong Thi Thiên 46, II Phi-e-rơ 3 và A-ghê, nhiều người cho rằng, “Ngày của Đức Giê-hô-va sẽ là ngày của vũ khí hạt nhân.” Trước đây khi đọc về những phân đoạn nói về việc trái đất bị tan chảy thì mọi người cho rằng làm sao điều đó có thể xảy ra hay nói cách khác làm sao Chúa có thể làm được. Thế nhưng ngày nay con người có khả năng để làm mọi vật tan chảy bởi sức nóng khủng khiếp từ vũ khí hạt nhân, điều mà con người làm được thì chúng ta lại nghĩ rằng Chúa không làm được. Vậy vấn đề là “Ngày của Đức Giê-hô-va” có phải là ngày của vũ khí hạt nhân không? Một vị nguyên thủ quốc gia đã nhìn về tương lai với thái độ bi quan mà nói rằng, “Phải chăng một buổi sáng nào đó, khi thức giấc, chúng ta thấy mình bị tan biến đi trong bụi đất vì vũ khí hạt nhân?” Nhưng Sô-phô-ni cho biết chính Đức Chúa Trời hành động trực tiếp để kết thúc dòng lịch sử nhân loại. Chính Ngài sẽ ra tay chớ không cần đến tác nhân của con người.
Sô-phô-ni cũng trình bày những lý do đã dẫn đến “Ngày lớn và kinh khiếp của Đức Giê-hô-va” Ngày của Chúa sẽ đến vì dân sự của Đức Chúa Trời đã phạm tội nghịch cùng Chúa. Đó là lý do vì sao biến cố đó sẽ xảy ra. Sô-phô-ni đã nhấn mạnh một cách cụ thể về những tội như: xa hoa, lãnh đạm, vô tín, không vâng lời, chống nghịch Chúa và không thèm nhận biết Ngài. Thử tưởng tượng những quốc gia mang danh là Cơ Đốc, nhưng vẫn phạm những tội mà Sô-phô-ni đã liệt kê. Sô-phô-ni không nêu lên tội thờ lạy thần tượng hay lối sống đồi bại. Sô-phô-ni buộc tội dân sự của Đức Chúa Trời về tội sống xa hoa, lãnh đạm, vô tín, không vâng lời, chống nghịch Chúa và không thèm nhìn biết Ngài. Vì những tội như vậy nên ngày lớn và kinh hoàng của Chúa sẽ đến.
Sô-phô-ni cho biết một thế giới mới sẽ được hình thành như là kết quả của “Ngày của Đức Giê-hô-va” Như chúng ta biết “Ngày lớn và kinh khiếp của Đức Giê-hô-va” là ngày mà mọi vật đều phải bị tiêu tan. Sau đó Đức Chúa Trời sẽ tạo nên trời mới và đất mới, nơi mà sự công bình ngự trị. Khi suy gẫm về sách Sô-phô-ni, chúng ta sẽ hoàn toàn đồng ý với một nhà truyền giáo đã nói rằng “thế giới nầy giống như chiếc thuyền đang chìm, mục đích của chúng ta không phải là sơn phết chiếc thuyền hay cứu chiếc thuyền nhưng là cứu càng nhiều người càng tốt vì họ đang chơi vơi trên chiếc thuyền đó.” Điều này không có nghĩa là chúng ta không còn để ý gì đến các hoạt động xã hội hay những nỗ lực nhằm đem lại cuộc sống tốt đẹp hơn, nhưng chúng ta sống với nhận thức rằng thế giới nầy rồi sẽ bị tiêu diệt. Đức Chúa Trời sẽ dựng nên trời mới và đất mới, nơi công bình ngự trị. Sô-phô-ni trong Cựu Ước và Phi-e-rơ trong Tân Ước đều nhấn mạnh đến sự dạy dỗ đó.
Giống như các vị tiên tri khác, Sô-phô-ni kết thúc sách của ông trong tinh thần lạc quan. Ông tiên tri về sự hồi hương và khôi phục quốc gia của dân Y-sơ-ra-ên. Cho dầu những lời tiên tri của họ có bi đát đến đâu đi chăng nữa thì mỗi vị tiên tri đều kết thúc trong lạc quan về sự khôi phục trọn vẹn đối với con dân của Chúa. Sẽ có sự khôi phục về mặt địa lý nghĩa là người Y-sơ-ra-ên từ xứ lưu đày sẽ trở về cố hương, cũng sẽ có sự khôi phục về mặt tâm linh nghĩa là người Y-sơ-ra-ên sẽ hướng lòng về Đức Chúa Trời. Sô-phô-ni trình bày một khía cạnh rất đặc biệt về vấn đề nầy. Ông cho biết một khi sự khôi phục xảy ra thì loài người chỉ còn một thứ tiếng, một ngôn ngữ. Đây là thời kỳ trước khi loài người xây tháp Ba-bên.
Đó là sứ điệp của Sô-phô-ni. Ông nói về những điều xảy ra trong ngày sau cùng. Chúng ta áp dụng điều gì ở đây? Nếu thế giới nầy sẽ đến hồi tận chung thì chúng ta phải sống như thế nào? Quý vị đã sẵn sàng cho “Ngày của Đức Giê-hô-va” chưa? Quý vị có giúp những người khác chuẩn bị cho biến cố trọng đại nầy chưa?
Nguồn Đài Xuyên Thế Giới
