CHƯƠNG 12 – THỜI THANH THIẾU NIÊN
(phần 7)
Tiến sĩ Gary R. Collins
- Tư vấn cho các thanh thiếu niên.
Nhiệm vụ khó khăn liên quan đến việc tư vấn những thanh niên là thiết lập các mối quan hệ có sự tin tưởng, và giúp đỡ những người được tư vấn trẻ tuổi nhận ra nhu cầu giúp đỡ. Có nhiều thanh niên có vấn đề thấy mình không cần tư vấn. Khi người cha mẹ có yêu cầu tư vấn, người tư vấn được xem như là liên minh của người cha hay người mẹ trong việc giúp đỡ cho người con.
a). Xây dựng mối quan hệ tốt. Sự thành thật và sự tôn trọng cộng với lòng thương xót và sự quả quyết êm dịu, tất cả đều quan trọng, đặc biệt khi việc tư vấn bắt đầu. Nếu như có sự kháng cự, giải quyết vấn đề này cách trực tiếp và cho người được tư vấn có cơ hội để đáp ứng. Người tư vấn có thể hỏi “Bạn có thể nói cho tôi biết tại sao bạn đến đây hay tại sao bạn được đưa đến đây để được tư vấn?” Nếu như không được trả lời, người tư vấn có thể hỏi tiếp “Ồ, một ai đó muốn bạn đến đây. Tôi chắc rằng bạn phải có những ý tưởng tại sao.” Thể hiện sự tôn trọng đối với người được tư vấn và tránh hỏi những câu hỏi với cách ám chỉ đến sự đoán xét hay chỉ trích. Điều này chỉ làm thức tỉnh sự kháng cự và gia tăng sự phòng thủ của người thanh niên ấy. Cố gắng tập trung sự thảo luận vào các chủ đề cụ thể và cô đọng, cẩn thận lắng nghe điều mà người được tư vấn đang nói, cho phép thể hiện những cảm giác, và định kỳ chỉ ra điều đang xảy ra, hay lúc có cảm xúc trong suốt cuộc phỏng vấn. “Bạn trông có vẻ thật sự nổi nóng,” hoặc “Tôi cảm giác như bây giờ bạn đang cảm thấy một ít hoang mang” là những câu ví dụ để bình luận và kích thích sự thảo luận và những cảm giác của người được tư vấn. Cố gắng giữ tất cả điều này ở một mức độ thư giãn, thông thường, trong sự giao tiếp.
b). Việc giới thiệu. Như chúng ta đã biết lúc trước, từ này nói đến xu hướng những người chuyển những cảm giác về một người trong quá khứ đến một người ở hiện tại. Chẳng hạn như, một người được tư vấn trẻ tuổi ghét cha mình có thể chuyển lòng căm thù này cho người cố vấn nam. Người cố vấn phải nhận ra rằng mình thường cũng được đối xử với lòng căm hận, nghi ngờ, sợ hãi, hoặc được khen ngợi nhiều bởi vì người cố vấn cũng giống như một người lớn khác. Những người cố vấn có thể thảo luận những cảm giác chuyển nhượng này cho những người được tư vấn của họ. Thỉnh thoảng điều này hướng tới những đặc điểm và những cách cư xử hữu ích mà chúng có thể được thực thi ngoài khu vực tư vấn.
Khi một người cố vấn cố gắng không đáp ứng như cha hay mẹ, hoặc anh hùng hoặc một cá nhân nào khác của người được tư vấn, họ là những người được đem so sánh. Thêm vào đó, cảnh giác đối với sự chuyển nhượng ngược lại. Điều này ám chỉ về xu hướng của người cố vấn để thấy những sự tương tự giữa người được tư vấn và một người nào khác. Chẳng hạn như, nếu như người được tư vấn nhắc nhở bạn về người con gái của bạn hoặc nếu như bạn được nhắc nhở về người hàng xóm hay gây rối, những cảm giác của bạn đối với những người khác có thể chuyển nhượng cho người được tư vấn, và lúc đó người được tư vấn lại can thiệp đến vấn đề của bạn đang làm như là một người giúp đỡ. Tốt nhất là không cho người được tư vấn biết điều này, nhưng có thể hữu ích cho bạn để thảo luận vấn đề này với một người cố vấn khác.
c). Nhận biết vấn đề. Thật là khó để giúp đỡ nếu như bạn không thể nhận biết vấn đề. Người tư vấn phải cố gắng để phân loại hay chẩn đoán các vấn đề, khuyến khích những thanh niên nói về các chủ đề như trường học, các hoạt động giải trí, những sự quan tâm, những thứ thích và không thích, cha mẹ, bạn bè, những dự tính trong tương lai, tôn giáo, hẹn hò, tình dục, những sự lo lắng, và các chủ đề tương tự. Bắt đầu với những chủ đề có liên quan và không làm cho nghẹt thở (chẳng hạn như, “Điều gì đã xảy ra gần đây mà bạn quan tâm?”), và sau đó chuyển tới các lãnh vực nhạy bén hơn. Người tư vấn cố gắng làm một người bạn thay vì là một người thẩm vấn và cần thể hiện sự vui vẻ cảm thông. Việc hỏi chung chung có thể là cần thiết khi tiến trình bắt đầu, người được tư vấn tuổi thanh niên có thể bắt đầu tiết lộ các nỗi sợ hãi, những cảm giác, thái độ, những lo lắng, những thúc giục đột ngột, những căng thẳng bên trong cá nhân, những sự phòng thủ cá nhân, và các chủ đề ý nghĩa khác của mình. Khi người được tư vấn ở tuổi thanh niên chối hay không công nhận là mình đang có vấn đề, lúc này việc tư vấn sẽ trở nên một sự thách thức, người tư vấn phải khéo léo tiếp cận.
d). Đặt mục tiêu. Sau khi người tư vấn đã xây dựng được mối quan hệ tốt, bắt đầu nhận biết các vấn đề rồi thì cần thiết xây dựng các mục tiêu. Trong chương trước, chúng ta đã xem xét các mục tiêu về sự tự-hiểu biết, giao tiếp với những người khác tốt hơn, giúp đỡ những kỹ năng hoặc thay đổi cách cư xử, đưa ra sự ủng hộ, và kích thích sự trưởng thành thuộc linh. Những điều này áp dụng cho những thanh niên cũng như cho những người lớn.
Trong bất kỳ điều kiện tư vấn nào, các mục tiêu cần cụ thể. Nếu không thống nhất mục tiêu với người được tư vấn, sự này nên được giải quyết. Khi các mục tiêu rõ ràng và có thể được chấp nhận lẫn nhau được thành lập, giúp đỡ để người được tư vấn hành động hướng tới các mục tiêu này. Điều này được gọi là một giai đoạn rất quan trọng trong việc tư vấn; một đặc điểm chỉ trích thất bại trong tiến trình tư vấn, điều này dường như có thể hay xảy ra. Có thể là dễ dàng cho mỗi người đồng ý về các mục tiêu, thế nhưng khó khăn hơn để có những thay đổi từ khi bắt đầu đến khi kết thúc.
Cuối cùng, người tư vấn Cơ Đốc tìm cách giúp đỡ những người trẻ tuổi lớn lên trong sự trưởng thành và trở thành những người lớn, là những người kính sợ Đấng Christ với trọn đời sống, cách sống, niềm tin, sự bình tịnh bên trong, và các mối quan hệ cá nhân của họ. Để giúp đỡ những người được tư vấn đạt đến mục tiêu này, cần thiết để tập trung vào hiện tại, các vấn đề khẩn cấp hơn. Thỉnh thoảng mục tiêu này được thực thi với sự hướng dẫn cho những người được tư vấn khi họ thay đổi suy nghĩ, nhận thức, và cách cư xử của họ. Thỉnh thoảng bạn có thể muốn khuyến khích việc tư vấn nhóm. Điều này có thể là sự giúp đỡ đặc biệt cho những thanh niên là những người có các vấn đề cá nhân, có những xu hướng rút lui, hoặc các vấn đề mà những người khác chia sẻ lại, chẳng hạn như gia đình xúc phạm, có một người cha hay người mẹ nghiện rượu, hoặc một người bà con bị ốm nặng. Các mối quan hệ và sự chia sẻ cho nhau xảy ra trong khi tư vấn nhóm có thể đưa ra sự ủng hộ và dạy dỗ những thanh niên bài học quan trọng làm thế nào để quan hệ với những người khác cách hiệu quả. Thường điều này làm cho họ tự do để hướng tới sự trưởng thành thuộc linh mang lại những câu trả lời cuối cùng cho các vấn đề của cuộc sống.
(còn tiếp)
Hồ Kim Quốc dịch
(Trịnh Phan hiệu đính)
