Nhiều cặp vợ chồng gặp khó khăn trong cách giải quyết xung đột. Không phải vì họ không quan tâm đến nhau, nhưng phần lớn là do chưa biết cách trò chuyện cùng nhau. Một trong những lỗi phạm lớn nhất trong giao tiếp đó là có sự nhầm lẫn giữa phàn nàn và chỉ trích. Hiểu rõ sự khác biệt này có thể giúp bạn và người phối ngẫu giải quyết thành công nhiều vấn đề.
Tại Sao Phàn Nàn Không Phải Lúc Nào Cũng Xấu
Mọi người đều cần nói ra điều làm cho mình bực bội. Một mối quan hệ lành mạnh cho phép cả hai thành thật bày tỏ điều khiến mình phiền lòng mà không sợ bị phản ứng tiêu cực hay xấu hổ.
Khi thực hiện đúng cách, những lời phàn nàn sẽ tập trung vào cảm xúc của riêng bạn. Nó không phải lời tấn công người khác, nhưng là cách bạn trải lòng và mời người phối ngẫu cùng tìm giải pháp.
Ví dụ:
“Sáng nay anh nổi quạu với em. Nó làm em khó chịu. Em không biết có chuyện gì xảy ra – có thể anh đang bực em hay là vì chuyện gì khác – nhưng em không thích cách anh nói với em như vậy. Hãy cho em biết nếu em có làm điều gì khiến anh khó chịu.”
Loại ngôn ngữ này hình thành một lối mở cho cuộc trò chuyện thật lòng, tích cực mà không hề đổ lỗi cho nhau.
Tại Sao Chỉ Trích Gây Phản Tác Dụng?
Chỉ trích chuyển trọng tâm từ cảm xúc của bạn sang cái sai của người kia. Lời nói đó chỉ nhằm đổ tội, phán xét hoặc tấn công người khác -và hẳn nhiên điều đó sẽ khiến cuộc trò chuyện lành mạnh của bạn với nhau bị đóng lại.
Ví dụ: “Sáng nay anh nổi quạu với em. Em không chấp nhận điều đó chút nào. Có gì đó không ổn ở anh rồi. Anh sửa lại đi. Em chẳng làm gì sai. Anh nóng nảy quá. Lần tới em sẽ không im lặng nữa đâu.”
Cách tiếp cận này kích hoạt sự phòng thủ của đối phương. Người phối ngẫu trở thành kẻ bị cáo buộc, chứ không còn là người cùng bạn giải quyết vấn đề.
Phàn Nàn Trong Tinh Thần Xây Dựng – Đừng Chỉ Trích
Chỉ trích đặt các cặp đôi vào thế đối đầu với nhau. Một người thành “thẩm phán”, còn người kia là “bị cáo”. Một lựa chọn mang tính xây dựng hơn đó là hãy phàn nàn trong tinh thần mời gọi sự thấu hiểu và đảm bảo an toàn về mặt cảm xúc.
Nếu cả hai vẫn thấy mắc kẹt trong vòng lẩn quẩn không lối thoát, hãy tìm đến với những chương trình Tư vấn Hôn nhân Chuyên sâu để tìm bước đột phá, chữa lành và lối mở để có thể đi tiếp cùng nhau.
7 Bước Để Phàn Nàn Mà Không Chỉ Trích
Hãy sử dụng những chiến lược đơn giản sau để cải thiện mối quan hệ giao tiếp và tránh xung đột không cần thiết theo Kinh Thánh dạy: “Lời nói anh em phải có ân hậu theo luôn, và nêm thêm muối, hầu cho anh em biết nên đối đáp mỗi người là thể nào.” (Cô-lô-se 4:6)
- Trước tiên là hãy dừng lại
Hãy dành chút thời gian lấy lại bình tĩnh. Đừng nói chuyện khi bực bội đang lên cao điểm. Nghiên cứu cho thấy cuộc trò chuyện trong ba phút đầu tiên hiếm khi hiệu quả.
- Bắt đầu bằng cách nói “Em/Anh cảm thấy…”
Tập trung vào cảm xúc của bạn thay vì đổ lỗi cho chồng/vợ.
NÊN: “Em cảm thấy mình không được quan tâm..”
KHÔNG NÊN: “Anh chẳng bao giờ nghe em nói…”
- Nói rõ vấn đề
Hãy nói cụ thể. Đừng nói chung chung.
NÊN: “Cuộc nói chuyện sáng nay làm em cảm thấy căng thẳng.”
KHÔNG NÊN: “Anh lúc nào cũng thô lỗ.”
- Hãy thăm dò. Đừng buộc tội
Hãy dọ hỏi thay vì suy đoán.
NÊN: “Có việc gì khiến anh bực bội phải không?”
KHÔNG NÊN: “Sao anh lúc nào cũng khó chịu vậy?”
- Tạo cơ hội để người phối ngẫu nói
Hãy để vợ/chồng có cơ hội giải thích cách họ nhìn nhận vấn đề. Điều này giúp xây dựng sự cảm thông và giải tỏa các hiểu lầm.
- Sẵn sàng nhận sự góp ý
Nếu bạn cũng là tác nhân khiến vấn đề xảy ra, hãy sẵn sàng chịu trách nhiệm. Truyền thông lành mạnh luôn là hướng đi hai chiều.
- Kết thúc bằng lời trấn an, yêu thương
Hãy nhắc người phối ngẫu rằng mục đích của bạn là để thấu hiểu và kết nối, chứ không phải là kiểm soát hay trừng phạt.
Khi bạn học được cách phàn nàn theo hướng tạo đối thoại thay vì xung đột, thì đó là lúc bạn tạo nên một không gian cho sự tin cậy, thấu hiểu và thậm chí là sự gần gũi (Cô-lô-se 3:14). Mục tiêu không phải là né tránh mâu thuẫn, mà là xử lý theo cách khiến mối quan hệ trở nên mạnh lành thay vì bị tổn thương.
Hãy cho người bạn đời của bạn biết rằng họ cũng có thể làm điều tương tự như vậy để hình thành sự tôn trọng nhau và đem đến sự bền vững trong hôn nhân như Kinh Thánh dạy. (Ê-phê-sô 4:29)
Jimmy Evans
Thảo Anh dịch
(Theo crosswalk.com)
